AKTUALNOŚCI
12-04-2024
Zakończenie współpracy - RTCK
Bezpieczeństwo zabawek od początku funkcjonowania Wspólnoty Europejskiej stanowiło jeden z kluczowych elementów integracji. Naczelnym założeniem było stworzenie wspólnych, horyzontalnych oraz szczegółowych przepisów określających zasady wprowadzania do obrotu wyrobów, które nie będą stwarzały zagrożenia dla ich użytkowników, w szczególności dzieci.
Od 20 lipca 2011 r. obowiązuje dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009 z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa zabawek. Została ona wdrożona do polskiego systemu prawnego poprzez rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek (DzU nr 83, poz. 454 ze zm.). W związku z ciągłym rozwojem przemysłu, techniki oraz myśli technologicznej na rynku wspólnotowym pojawił się szereg produktów oraz rozwiązań, które nie znajdowały odzwierciedlenia w obowiązującym systemie prawnym. Taki stan w dużym stopniu rzutował na bezpieczeństwo użytkowników oraz wskazywał liczne niedoskonałości przyjętych rozwiązań legislacyjnych. Należy zwrócić uwagę na wyraźne rozdzielenie, jakie wprowadziły dwie ustawy: Ustawa z dnia 30.08.2002 r. o systemie oceny zgodności (DzU nr 166, poz. 1360 ze zm.) oraz Ustawa z dnia 12.12.2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (DzU nr 229, poz. 2275 ze zm.). W uproszczeniu, uchwalając ww. akty prawne, dokonano podziału wyrobów na te, które podlegają obowiązkowemu oznakowaniu znakiem zgodności CE (w tym zabawki), oraz pozostałe, dla których określono ogólne wymagania bezpieczeństwa. Problem pojawiał się, gdy wyrób spełniał zasadnicze wymagania określone w przepisach szczegółowych oraz normach zharmonizowanych (obowiązkowych), a mimo to nie był bezpieczny w rozumieniu ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów. Nowa ustawa umożliwiła przeprowadzenie oceny bezpieczeństwa wyrobu spełniającego wymagania, a mimo to niebezpiecznego.
Rozwiązanie tego oraz szeregu innych problemów miała przynieść opublikowana 13 kwietnia 2016 r. Ustawa o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (DzU z 2016 r., poz. 542). Potrzeba przygotowania i wydania nowej ustawy wynikła z konieczności zapewnienia spójności polskich regulacji dotyczących systemów oceny zgodności z systemem europejskim, określonym w nowych ramach prawnych. Za jej nadrzędny cel uznano poprawę bezpieczeństwa wyrobów nieżywnościowych oferowanych do sprzedaży na rynku europejskim. W ustawie określono: zasady przeprowadzania oceny zgodności produktów, obowiązki podmiotów gospodarczych, warunki i tryb udzielania akredytacji, zasady i tryb autoryzacji jednostek oceniających zgodność, zadania Polskiego Centrum Akredytacji oraz zasady funkcjonowania systemu nadzoru rynku, a także system kar.
Ustawa o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (DzU z 2016 r., poz. 542) obejmuje swym zakresem dyrektywy:
Oznacza to, że pozostałe dyrektywy nadal pozostają pod jurysdykcją Ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. Najważniejszą zmianą, jaką wprowadziła nowa ustawa, jest system kar finansowych wprowadzony w miejsce grzywien nakładanych w trybie przepisów karnych (wniosek do sądu i prokuratury). Kary finansowe nakłada organ nadzoru prowadzący postępowanie. I tak:
Ustalając wysokość kar pieniężnych, organ nadzoru rynku uwzględnia w szczególności: stopień i okoliczności naruszenia przepisów ustawy, liczbę wyrobów niezgodnych z wymaganiami wprowadzonych do obrotu, oddanych do użytku lub udostępnionych na rynku, uprzednie naruszenie przepisów ustawy, współpracę z organem nadzoru rynku prowadzącym postępowanie, a w szczególności przyczynienie się do szybkiego i sprawnego przeprowadzenia postępowania. Należy pamiętać, że organ nadzoru może odstąpić od nałożenia kary pieniężnej, jeżeli podmiot gospodarczy podlegający karze przedstawił dowody potwierdzające wykonanie postanowienia, takie jak: usunięcie niezgodności wyrobu, wycofanie wyrobu z obrotu lub użytku, odzyskanie wyrobu, zniszczenie wyrobu, lub powiadomienie konsumentów bądź innych użytkowników o stwierdzonych niezgodnościach, określając termin i sposób powiadomienia.
W związku z wprowadzeniem nowej ustawy konieczne było przygotowanie oraz opublikowanie 20.10.2016 r. przez Ministra Rozwoju i Finansów nowego rozporządzenia w sprawie wymagań dla zabawek, w którym określono wymagania dla zabawek, procedury oceny zgodności, zakres dokumentacji technicznej, sposób oznakowania zabawek oraz elementy deklaracji zgodności.